نیم نگاهی به ادبیات آیینی؛

• دوشنبه ۱۷ مرداد ۱۴۰۱ ۱۲:۳۰
• کد خبر : 1888510

• اخبار
• سایر رسانه ها

محدوده مفاهیم مذهبی بسیار گسترده است و اگر از منظر ادبیات به آن بنگریم، بیش از همه، یک موضوع است که از جایگاه ویژه ای بهره مند است و آن، شعر آیینی است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ بخش قابل توجهی از ادبیات تعلیمی مرتبط با ادبیات آیینی است. اصولاً ادبیات آیینی در همة میراث های ادبی جهان، به نوعی با محتوا و گزاره های دینی و باورهای مذهبی آن ملت گره خورده است. ماه محرم و واقعه عاشورا یکی از موضوعات اصلی شاعران آیینی کشورمان در شرودن اشعار آیینی بوده است. به همین مناسبت خبرنگار مرآت با تعدادی از شاعران آیینی و متولیان امر فرهنگ در ارتباط با شعر آیینی به گفت و گو نشسته است.

دوران طلایی شعر آیینی در ایران مربوط به پس از انقلاب اسلامی است

ایمان کریمی شاعر آیین در گفت و گو با مرآت با اشاره به اشراف و علاقه وافر رهبر انقلاب به شعر، بیان کرد: به نظرم دغدغه مند ترین فرد در جمهوری اسلامی نسبت به شعر و به خصوص شعر آیینی رهبر انقلاب هستند و توجه ویژه ایشان به این مقوله یکی از علل مهم رشد و نمو شعر آیینی پس از انقلاب در کشور است.

این شاعر آیینی در ادامه ابراز داشت: صرف نظر از معدود شاعران آیینی بزرگ سده های گذشته دوران طلایی شعر آیینی در ایران مربوط به پس از انقلاب اسلامی است. در این دوران حمایت از شعر آیینی باعث شد تا شاعران امکان شناساندن خود را به جامعه داشته باشند.

وی با تأکید بر این که شعر آیینی و پرورش شاعران آیینی نباید معطل دولت و ادارات بماند، عنوان کرد: عوض شدن دولت ها و مسئولین رویکرد اجرایی نسبت به شعر آیینی را تغییر می دهد و لازم است ساختارها و اجتماعات خودجوش و مردمی برای حمایت و رشد شعر آیینی بیش از پیش ایجاد شود.

کریمی با اشاره به این که به نقطه ایده آل در شعر آیینی نرسیده‌ایم، تصریح کرد: اصولا در شعر نقطه ایده آل وجود ندارد. امروز در مقوله فرم شعر در جایگاه بسیار خوبی قرار داریم اما از لحاظ محتوا هنوز به سده های گذشته خودمان مانند شعرهای عمان سامانی، دعبل و محتشم کاشانی و ... نرسیده‌ایم. شعر آیینی تنها مختص به اهل بیت نیست بلکه هر آنچه مرتبط با آیین های ملی و مذهبی ما باشد در محدوده شعر آیینی تعریف می شود. البته شاعران آیینی کشورمان در حوزه شعر اهل بیت به صورت تخصصی‌تر کار کرده اند.

این شاعر با بیان این که سرودن شعر خوب آیینی نیازمند مطالعات علمی، دینی و تاریخی گسترده است؛ گفت: با نگاه به شاعران بزرگ آیینی مشاهده می‌کنیم در این عرصه افرادی بودند که در فقه اجتهاد داشتند و پس از تکمیل اطلاعات دینی و تاریخی خود به سرودن می پرداختند اما امروزه بخش زیادی از شاعران آیینی با تاریخ اهل بیت و کتب مذهبی-تاریخی مانند مقاتل آشنایی کمی دارند.

وی افزود: اگر با یک نگاه جامع در ارتباط با شعر آیینی به استان سمنان نگاه کنیم باید گفت  استان شاعران خوب از لحاظ غنای ادبی سواد تسلط بر شعر آیینی داریم . اما متاسفانه شعر و به خصوص در استان به دلایلی همچون عدم وجود فضا ها و دوره های آموزشی در حوزه شعر آیینی و بی بهره ماندن از حضور شاعران متبحر در استان، از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.

کریمی با اشاره به تلاش خودجوش شاعران آیینی در استان سمنان افزود: جایگاهی که امروز شاعران آیینی استان در آن ایستاده اند، صرفاً ناشی از اندوخته ها و تلاش های فردی خود شاعران است. به طور مثال شاعران ما جهت رشد و پیشرفت خود به صورت فردی به شهرها و استان های دیگر سفر کرده و در کنگره ها، جشنواره ها و دوره های آموزشی خارج از استان شرکت می کنند.

این شاعر آیینی با تأکید بر وجود ظرفیت های خوب شعر آیینی در سمنان ابراز داشت: در حال حاضر شاعرانی در استان داریم که نه تنها کتاب آن ها به چاپ رسیده بلکه به دیدار رهبر انقلاب با اهالی شعر و ادب دعوت شدند و همچنین مداحان بزرگ کشور از اشعار این شاعر آن استفاده می کنند.

وی ضمن انتقاد از بی‌توجهی ادارات و سازمان هایی که باید متولی شعر آیینی در استان باشند، اظهار داشت: متأسفانه متولیان امر فرهنگ و ادبیات در استان تاکنون حمایت خاصی از شعر آیینی نکرده اند. البته در گذشته جلساتی برگزار شد اما این جلسات ثمری نداشت و ادامه نیافت.

شعر آیینی امروز؛ سهل و ممتنع

زهرا سادات موسوی مقدم دیگر شاعر آیینی با بیان این که وجود جلسات نقد لازمه بهتر شدن کیفیت کار شاعران است؛ گفت: امروز شعر آیینی هم سهل شده و هم ممتنع؛  سهل از آن جهت که تعداد شاعرانی که شعر آیینی می سرایند بسیار زیاد شده است و اما ممتنع از آن نظر که شعر آیینی از لحاظ کمیت هنوز در سطح پایینی قرار دارد.

این شاعر با اشاره به این که سرودن شعر آیینی نیازمند داشتن علاقه به این سبک از شعر دارد؛ افزود: همه شاعران با فرم شعر آشنا هستند اما فردی که اقدام به سرودن شعر آیینی می کند علاوه بر آشنایی با فرم شعر نیازمند داشتن عشق، علاقه، اندیشه و موضع فکری متناسب برای سرودن شعر آیینی فاخر است. به عبارت دیگر می توان گفت شعر آیینی، آیینه افکار و مواضع فکری و اعتقادی شاعر است.

وی افزود: به علت همراهی مباحث مرتبط با دین در شعر آیینی، سرودن این مدل از شعر سخت تر از سایر گونه های شعر است.

موسوی مقدم با اشاره به این که شاعران نام آور گذشته کمتر به حوزه شعر آیینی ورود پیدا کرده‌اند؛ گفت: حرکت امروز شعر آیینی بسیار آرام و منابعی که از گذشتگان برای شاعران آیینی به جا مانده محدود است. لذا شعر آیینی امروز نیازمند تحرک، پویایی و نوآوری است.

این شاعر آیینی در ادامه بیان کرد: به دنبال اینکه مسئولین برای شعر آیینی شب شعر بگیرند نیستیم بلکه به دنبال ایجاد حس احترام و ارزش گذاری واقعی نسبت به شعر، پرورش شاعران نوپای آیینی و آموزش خودمان و آنان هستیم.

وی با اشاره به بی مهری های صورت گرفته به شعر آیینی در استان، گفت: چندین سال پیش به همت معاون وقت فرهنگی ورزشی شهرداری فضایی در اختیار شاعران آیینی قرار گرفت و دوره هایی برگزار می شد که برای شاعران سمنان بسیار مفید و جذاب بود اما متأسفانه با تغییر مدیران فضا و ظرفیت از شاعران گرفته شد.

موسوی مقدم خاطرنشان کرد: در گذشته نیز مطالبات و مشکلات شاعران آیینی در رسانه ها بیان شد اما شاهد تغییر وضعیتی در این زمینه نبوده‌ایم.

هنرمندان باید تشویق به تولید آثار فاخر شوند

ابوالفضل صادقی نژاد ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﯼ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮐﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺳﻤﻨﺎﻥ با اشاره به این که تمامی هنرمندان باید به تولید آثار هنری فاخر تشویق شوند؛ گفت: لازم است تا طرحی جهت بهبود وضع موجود در حمایت از شاعران و به خصوص شاعران آیینی تدوین شده و عملیاتی شود.

ﻣﻌﺎﻭﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﯼ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮐﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺳﻤﻨﺎﻥ با بیان این که سلیقه هنری مدیران فرهنگی بر روند رشد هنرهای مختلف تاثیر گذار است؛ بیان کرد: قطعاً وجود مدیران علاقه مند به هنر می‌تواند بر رشد هنرهای مختلف تأثیر مثبت می گذارد. همچنین همراهی و همدلی میان مسئولین و شاعران در بهبود شرایط مؤثر است.

صادقی نژاد با تأکید بر اینکه اداره فرهنگ و ارشاد استان و مدیر کل این اداره خود را در کنار هنرمندان می بیند اظهار داشت مباحث و مشکلاتی که توسط شاعران مطرح شد را برای اولین بار است که شنیدم و امیدوارم بتوانیم مشکلات موجود را با هم از سر راه برداریم.

حمایت از شعر آیینی نیازمند ساختاری مشخص و رویکردی ثابت است

مهدی نعیمی شاعرآیینی، با اشاره به این که تصمیم سازی و اتخاذ رویکرد برای مسائل فرهنگی مانند شعر نیازمند حمایت  همه ادارات و سازمان های مرتبط با فرهنگ و هنر است؛ اظهار داشت: به نظر می‌رسد خارج از فضای اصحاب فرهنگ و هنر فردی پاسخگوی نیازهای شاعران و هنرمندان نیست اما از سویی شاهد این مسئله هستیم که بسیاری از سازمان ها در انواع مراسمات از ظرفیت و هنر اصحاب هنر بهره می برند. اگر تمامی اداراتی که به نوعی با اهالی هنر تعاملاتی دارند و به نوعی متولی هنر محسوب می شوند از آن ها حمایت کنند؛ بسیاری از مشکلات موجود مرتفع خواهد شد.

وی با بیان این که حمایت از شعر و شعر آیینی نیازمند یک ساختار مشخص و رویکرد ثابت است؛ گفت: معمولا عوض شدن دولت ها و مدیران منجر به عوض شدن رویکرد عملی سازمان ها و ادارات می‌شود و به همین دلیل نیازمند تدوین بخشنامه ها و مصوبات دائمی و لازم الاجرا در حمایت از شعر آیینی هستیم.

نعیمی با انتقاد از برخورد های نامناسب و دستوری ادارات و سازمان ها نسبت به شاعران به خصوص شاعران آیینی گفت:متأسفانه در هر مراسم ملی یا مذهبی به دنبال شاعران آیینی می آیند اما پس از استفاده از هنر شاعران برخوردهایی که با آن ها صورت می گیرد تهی از احترام و قدردانی است.

معصومه خداوردیان 

انتهای پیام/

• برچسب ها
• #
• #
• #